Nước mùi già tắm tất niên
Nhà tôi có một mảnh vườn nhỏ ngay trước sân. Năm nào cũng vậy, cứ cuối thu đầu đông, khi tiết trời se se lạnh là mẹ tôi cuốc xới, lên luống trồng đủ các loại rau su hào, bắp cải, cà chua, cải ngọt, rau diếp, hành nhưng chẳng bao giờ quên một luống nhỏ rau mùi. Các loại rau lớn nhanh, phủ kín các sắc xanh cho khu vườn. Chỉ riêng có luống mùi là chậm chạp hơn cả. Những hạt rau mùi lúc đầu ngập ngừng như e thẹn rồi cũng chịu nhú cái mầm xanh bé tí thơm thơm ra khỏi lớp vỏ, xoè từng lá gầy guộc đón ánh nắng hiếm hoi của mùa đông. Mảnh vườn tuy nhỏ nhưng cũng đủ rau ăn cho những ngày đông tháng giá, những nhánh mùi xanh mướt làm thơm ngon cho các món ăn đạm bạc của gia đình. Thỉnh thoảng mẹ lại nhắc các con nhớ để dành một đám rau mùi sát bờ rào không hái, cho nên chúng cao nhỏng lên rất nhanh. Cứ thế, đám mùi dài lêu nghêu dựa vào nhau ngả sát hàng rào, ra bông trắng li ti, tạo quả tròn tròn xinh xắn, thân mùi chuyển dần từ xanh sang màu nâu tía, ấy là mùa đông đã cạn ngày, cái tết nguyên đán đang dần về.
Chiều 30 Tết, sau khi đã dọn dẹp nhà cửa và mâm cúng tất niên cũng tạm xong, mẹ nhổ đám mùi già rửa sạch rồi cho vào nồi nấu nước tắm. Bếp lửa cháy hừng hực, chả mấy chốc nồi nước ùng ục sôi, tỏa mùi thơm cay cay, ngan ngát gọi mời. Vợi nước ra xô, mẹ gọi từng đứa đi tắm. Thằng út vốn lười tắm vì sợ rét là thế mà hôm nay bỗng dưng vui vẻ líu ríu theo mẹ. Cứ thế nồi mùi già được vợi ra rồi thêm nước đủ cho cả nhà tắm tất niên. Đầu tóc, quần áo như được ướp thơm mùi hương nhẹ nhàng, thanh khiết của mùi già như xua bớt cái lạnh của chiều đông và làn gió bấc vi vút thổi. Hương mùi già chiều ấy làm hồng đôi má thiếu nữ, làm ngan ngát đôi tay trẻ thơ và làm ấm nóng làn da người già. Cả nhà thơm...
Ngày ấy cuộc sống còn thiếu thốn và đơn sơ lắm. Lũ con gái vùng quê chúng tôi chỉ quen gội đầu bằng bồ kết với sả chanh bưởi, hương nhu. Hiếm hoi lắm mới có miếng xà bông thơm hương chanh bé xíu, còn những cái tên như Camay chỉ thấy được trong mơ nên nồi nước mùi già chính là món quà thơm tho ấm áp chia tay năm cũ, đón năm mới mà mẹ tôi dành cho gia đình. Chiều 30 tết, bên bếp lửa hồng, cạnh nồi bánh chưng tỏa hương nồng thơm nếu thiếu nồi nước tắm mang tên mùi già thì quả là chưa tròn vẹn. Lớn lên, đi học đi làm, tôi mới biết ngoài tục lệ tắm nước mùi già có từ xa xưa của ông bà với mong muốn xua đi những điều chưa may mắn của năm cũ để đón chào năm mới với những điều tốt đẹp hơn thì mùi già còn là thức quà, bài thuốc dân dã nhưng vô giá mà thiên nhiên ban tặng con người. Nước mùi già là thứ nước rửa mặt rất tốt cho làn da, sát khuẩn chống mẩn ngứa, viêm nhiễm. Mùi già rất giàu các loại vitamin, còn giúp chống suy nhược thần kinh, trầm cảm, giảm stress, phòng ban, sởi.
Cuộc sống ngày càng đủ đầy và hiện đại. Phục vụ cho nhu cầu làm đẹp, làm thơm cho con người, trên các kệ hàng có đủ thứ dầu gội, sữa tắm, sữa dưỡng thể, nước hoa, dầu thơm, kem phấn. Người ta có quyền lựa chọn mọi thứ miễn sao phù hợp với túi tiền và mùi hương ưa thích. Nhưng mỗi dịp tết đến, sau cả một năm vất vả mưu sinh, tôi vẫn giữ cách làm xưa của mẹ là mua nắm mùi già để nấu nước cho cả nhà tắm tất niên và rửa mặt, rửa tay vào sáng đầu tiên của năm mới với hy vọng mùi hương ngọt ngào mà thanh khiết ấy ướp thơm suốt cả những ngày xuân.
Quế Hương
