Tô Thức (1037 - 1101)
Sơ lược tác giả:
- Tô Thức là một nhà văn, nhà thơ nổi tiếng Trung Quốc thời Tống. Ông được mệnh danh là một trong Bát đại gia Đường Tống.
- Tô Thức tự Tử Chiêm 子瞻, Hòa Trọng 和仲, hiệu Đông Pha cư sĩ, người đời thường gọi là Tô Đông Pha 蘇東坡, người My Sơn (nay thuộc tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc). Cha ông là Tô Tuân, em là Tô Triệt, đều là các đại gia thi văn, đương thời người ta thường gọi là Tam Tô, thái độ của ông rất hào sảng lạc quan. Tuy ông làm quan thăng giáng nhiều lần, nhưng ông không hề để ý, vẫn ưu du tự tại, đọc sách làm vui, ông là người giàu tình cảm, cho nên phản ánh tới từ của ông, vừa hào phóng lại vừa tình tứ.
- Văn của ông như hành vân lưu thủy, hùng vĩ mà khoáng đạt, không chịu một sự trói buộc nào cả (như bài Siêu nhiên đình kí, Phóng Hạc đình kí và nhất là bài Tiền Xích Bích phú) vì chịu ảnh hưởng của Lão Trang.
- Ông chẳng những văn hay, thơ giỏi mà vẽ cũng rất khéo,còn viết chữ cũng rất tài. Ngoài ra, ông lại tinh thông cả âm nhạc nữa. Là một thiên tài trác việt. Lâm Ngữ Đường, một học giả Trung Hoa hiện nay, một người rất trọng ông, người cho rằng văn ông càng về già càng bình dị, sâu sắc, viết một cuốn như kể lại đời ông, tức cuốn The gay genius - Life and times of Su Tungpo.
- Tác phẩm ông lưu lại có:
- Bộ Đông Pha văn tập 60 quyển
- Bộ Đông Pha thi tập 25 quyển
- Bộ Đông Pha từ 1 quyển
- Bộ Cửu Trì bút ký 2 quyển
- Bộ Đông Pha chí lâm 5 quyển.
- Ngoài ra ông còn viết tiếp cuốn Dịch truyện mà cha ông bỏ dở, rồi viết thêm những cuốn: Luận ngữ thuyết, Thư truyện để truyền bá đạo Khổng. Văn nhân đương thời rất trọng ông, và coi ông là người nối gót Âu Dương Tu trên văn đàn.
Một số tác phẩm tiêu biểu:
- Hậu Xích Bích phú 後赤壁賦
- Phóng Hạc đình ký 放鶴亭記
- Quy triều hoan 歸朝歡
- Tiền Xích Bích phú 前赤壁賦
- Thi - 詩
- Từ - 詞
- Ông sáng tác được 4.000 bài thơ, 300 bài từ, và nhiều bài tản văn có rất nhiều bài hay.
