Nghị luận "Giữa một vùng đất khô cằn sỏi đá, cây hoa dại vẫn mọc lên..." số 5

Có đôi lần, bản thân chúng ta đứng giữa những khó khăn chất chồng, những gian nan trùng điệp không có điểm cuối, bỗng dưng chúng ta muốn buông bỏ, muốn quẳng hết đi tất cả những gánh nặng đang ghì chặt trên đôi vai hao gầy để khỏi phải nhọc lòng. Thế nhưng bạn biết không, dù cuộc sống có khắc nghiệt, có đối xử với bạn bất công đến nhường nào thì bản thân tôi vẫn luôn có một niềm tin rằng ông trời chẳng nhẫn tâm triệt đường sống của ai bao giờ. Có chăng đó chỉ là những thử thách để rèn luyện sự nhẫn nại, lòng quyết tâm của con người, và cũng là những bài học kinh nghiệm quý báu mà tạo hóa đã ban cho chúng ta, để chúng ta có một nền tảng vững chãi cho những thành công tuyệt vời trong tương lai. Bởi vậy nên có ai đó đã nói rằng: "Giữa một vùng sỏi đá khô cằn, cây hoa dại vẫn mọc lên và nở những chùm hoa thật đẹp" - một hình tượng ví von thật đẹp minh chứng cho nghị lực sống mạnh mẽ của cây cỏ trong điều kiện khắc nghiệt, thì xá chi mà con người lại không hơn được loài cỏ cây?

Từ hình ảnh "một vùng sỏi đá khô cằn" đó là một hình tả thực về điều kiện đất đai khắc nghiệt, nơi mà sự sống bình thường dường như không thể sinh sôi nảy nở, đồng thời thời cũng gợi những liên tưởng thú vị về kiếp nhân sinh. Cuộc sống ban cho con người một đoạn đời trên dưới trăm năm, nhưng lại ban cho mỗi cá nhân một điều kiện sống khác nhau, đó có thể là một xuất thân tốt đẹp, một điều kiện gia đình khá giả, một môi trường học tập chất lượng, một cơ hội việc làm như mơ,... Thế nhưng không phải lúc nào thượng đế cũng ban cho con người toàn thứ tốt đẹp, mà đôi khi người cũng biết cách thử thách chúng ta lắm, người sẽ ngẫu nhiên để cho chúng ta một cuộc sống nghèo khó, một công việc vất vả, đôi khi thêm chút gia vị là những đắng cay trong tình yêu, tình thân,...

Có thể nói rằng cuộc đời con người là chuyến đi dài, và chúng luôn phải di cư qua hết vùng đồng bằng trong vòng tay cha mẹ, thì bước vào vùng núi khó khăn, thiếu thốn phải tự bươn chải, rồi lại về vùng duyên hải đầy gió và cát như Chính Hữu đã viết "Quê hương anh nước mặn đồng chua/Làng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá". Nếm đủ những khốn khó trong cuộc đời thì con người ta mới có thể trở nên trưởng thành và điềm tĩnh với cuộc đời, giống lời thơ Hữu Thỉnh viết rằng: "Sấm đã bớt bất ngờ/Trên hàng cây đứng tuổi". Sự trưởng thành qua khó khăn, gian khổ ấy đáng quý vô cùng, tựa như vẻ đẹp của loài hoa dại mọc lên từ đất sỏi khô cằn, đó là vẻ đẹp của nghị lực sống mạnh mẽ, sẵn sàng khắc phục mọi khó khăn để tỏa ra vẻ đẹp quý giá, dẫu có nhiều vất vả nhưng những gì mà ta nhận được là hoàn toàn xứng đáng. Câu nói trên đã đem đến cho mỗi chúng ta một cảm hứng nhân sinh tốt đẹp rằng con người như những loài hoa đất, dẫu có chịu nhiều khó khăn, điều kiện khắc nghiệt thì vẫn giữ cho mình vẻ đẹp kiên cường của sự sống, của cái đẹp luôn ẩn chứa. Khuyên mỗi chúng ta cần có thái độ sống tích cực, "xe đi tới núi ắt có đường", "thuyền đến đầu cầu tự nhiên thẳng", cần phải kiên cường khắc phục mọi trở ngại trong cuộc sống bằng tấm lòng giàu nghị lực, ý chí vươn lên mạnh mẽ, luôn hướng tới một ngày mai tươi sáng.

Những ví dụ kinh điển về nghị lực sống phi thường ở loài cỏ cây có thể nhắc đến loài xương rồng sinh trưởng khỏe mạnh ở trên những sa mạc cát nóng bỏng, hoang sơ bởi cách thích nghi độc đáo với kiểu thân mọng nước và những chiếc lá hóa gai nhọn để tránh sự thoát hơi nước. Cứ thế chúng mạnh mẽ sinh sôi và phát triển lên đến tận 1800 loài với khoảng 220 chi, và từ những thây cây gai góc xấu xí ấy cũng mọc ra những bông hoa tuyệt đẹp chẳng kém những loài hoa sinh trưởng dưới sự chăm bẵm kỳ công là bao. Chẳng thế mà người ta vẫn ví xương rồng như là biểu tượng của nghị lực sống mạnh mẽ, phi thường. Hay một ví dụ khác ấy là loài hoa sỏi, chuyên mọc trên những vùng đất sỏi đá khô cằn nhất của châu Phi, với hình dạng y như những viên đá ngộ nghĩnh, nhưng hoa của chúng lại mang đến một vẻ đẹp rực rỡ bởi màu vàng tươi như ánh mặt trời, như để chứng minh sức mạnh tiềm tàng cùng nguồn động lực sống kỳ diệu của loài cây lạ lùng này. Hoa cỏ đã có những tấm gương nghị lực như thế thì con người lại càng chẳng thể thua kém.

Đầu tiên có thể nhắc đến nhà soạn nhạc thiên tài người Đức Beethoven với các bản nhạc giao hưởng mang tên Định mệnh, Đồng quê, Niềm vui, bản nhạc dương cầm quen thuộc với nhiều người như Für Elise, hay các bản sonata lãng mạn Ánh trăng, Mùa xuân, Bình minh,... cùng vô số các tác phẩm tuyệt vời khác nữa. Thế nhưng ai có thể tin được rằng nhà soạn nhạc tài ba, là niềm ngưỡng mộ của người yêu nhạc trên toàn thế giới lại là một người khiếm thính, tai không thể cảm nhận được bất kỳ âm thanh nào, nhưng niềm yêu âm nhạc, cùng nghị lực vượt khó và thiên phú sáng tác đã trở thành bước đệm giúp ông thành công và tỏa sáng rực rỡ như một viên kim cương của thế kỷ XVIII, và cả mãi về sau này. Một tấm gương khác ấy là nhà vật lý người Anh Stephen William Hawking, ông bị mắc một căn bệnh thần kinh hiếm gặp có tên là Lou Gehrig, khiến ông gần như bị bại liệt, bệnh tình trở nặng khiến ông phải phẫu thuật cắt bỏ cả khí quản. Từ đó trở ông hoàn toàn mất đi cả khả năng giao tiếp bình thường và cuộc đời ông buộc phải gắn bó với chiếc xe lăn và một bộ máy tổng hợp giọng nói bằng cách gõ chữ vào máy tính.

Tuy thế nhưng chưa một lúc nào William Hawking từ bỏ niềm đam mê nghiên cứu đối với bộ môn vật lý, sự nỗ lực phi thường của ông đã đem về cho ông danh xưng "ông hoàng" ngành vật lý lý thuyết khiến cả thế giới phải ngả mũ thán phục, đồng thời bản thân ông cũng trở thành giáo sư Toán học của đại học Cambridge, ngôi trường đại học hàng đầu trên thế giới. Một cái tên nữa, rất nổi tiếng ở Việt Nam trong mấy năm gần đây đó là nhà diễn giả Nick Vujicic, người Australia, từ khi sinh ra anh đã bị khiếm khuyết cả tay và chân, với hình thù dị dạng thế nhưng Nick là người lạc quan và vô cùng nỗ lực trong cuộc sống, tốt nghiệp đại học với tấm bằng cử nhân khoa tài chính kế toán, Nick chăm chỉ viết sách và trở thành tấm gương sáng cổ vũ mạnh mẽ con người về ý chí, nghị lực vươn lên trong cuộc sống. Hiện tại Nick đang có một gia đình hạnh phúc, bên người vợ xinh đẹp và những đứa con đáng yêu, đồng thời anh cũng nhận được rất nhiều lời mời làm diễn giả trên toàn thế giới. Trở về với mảnh đất hình chữ S, có lẽ phần lớn học sinh chúng ta đều biết đến thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký ở một bài chính tả trong sách giáo khoa bậc tiểu học.

Thuở nhỏ do bất hạnh bị một cơn bạo bệnh mà cậu bé Ký đã liệt hoàn toàn cả hai tay, những tưởng con đường học vấn dường như đã khép lại, thế nhưng cậu bé phi thường ấy đã dùng đôi chân của mình để mở nó ra một lần nữa. Việc tập viết bằng chân và đi học với Ký những ngày tháng đầu tiên quả là một cực hình, thế nhưng chưa bao giờ cậu từ bỏ, thậm chí Ký còn trở thành một trong những học sinh xuất sắc, hai lần được Bác Hồ trao tặng huy hiệu cao quý của Người. Dẫu bệnh tật quấn thân thế nhưng, Nguyễn Ngọc Ký vẫn miệt mài đèn sách, rồi thi đỗ vào trường Đại Học tổng hợp Hà Nội, Ngành Ngữ Văn, rồi trở thành một giáo viên, được cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng khuyên về quê nhà Hải Hậu, Nam Định để dạy học. Sự tìm tòi, nghiên cứu ra các phương pháp dạy học sáng tạo của ông đã khiến nhiều thế hệ học sinh thích thú và ngưỡng mộ vô cùng. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã trân trọng dành cho ông lời trân trọng: "Thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký là đại diện cho sự phấn đấu phi thường và kỳ diệu, là tấm gương sáng cho các bạn trẻ hôm nay, nhất là những người khuyết tật noi theo". Ngày 20/11/1992, ông được vinh dự nhận danh hiệu Nhà giáo ưu tú.

Như vậy có thể thấy rằng, trong cuộc sống này ai cũng có những khó khăn của riêng mình cần phải khắc phục và nỗ lực vượt qua mới mong đạt được thành quả tốt đẹp. Thậm chí đối với những tấm gương tôi vừa nêu trên họ đã phải dành ra gấp mấy lần sự nỗ lực, lòng kiên cường vượt qua số phận để trở thành những viên kim cương tuy khiếm khuyết nhưng sáng rực rỡ, khiến người người phải ngưỡng mộ và trân trọng. Thế nên chúng ta lại càng không có lý do gì để ỷ lại, để lười biếng và không chịu nỗ lực, bởi so với những con người vĩ đại trên thì tất cả chỉ là lời ngụy biện cho sự yếu đuối, chậm tiến của bản thân trước cuộc sống. Sống trên đời chẳng có việc "há miệng chờ sung", cũng chẳng có kiểu ăn trên ngồi trước mà không chịu nỗ lực, việc ai đó mong chờ vào sự may mắn, sự giúp đỡ của người khác thì chỉ chứng minh họ là những con người bất tài, thiếu nghị lực sống.

Hãy nhớ rằng, cuộc sống này ai cũng mang trong mình một nỗi đau, một nỗi khó khăn vất vả, khác nhau ở chỗ họ chọn cách nói ra hay là âm thầm nỗ lực, cố gắng hết sức để vượt qua tất thảy. Các bạn học sinh cũng vậy, điều kiện gia cảnh của mỗi chúng ta là rất khác nhau, chúng ta đừng nên tìm cách so bì mà trái lại hãy cố gắng hết sức mình, nếu bạn nghèo khó thì bạn lại càng phải nỗ lực gấp bội lần người khác. Nếu bạn không được thông minh, nhạy bén trong học tập thì dĩ nhiên bạn phải cần cù, chăm chỉ bằng vạn lần người khác để bù đi chỗ khuyết thiếu ấy. Nếu nhà bạn cách xa trường thì dĩ nhiên bạn phải thức dậy sớm hơn những người khác, đi học sớm hơn những người khác để không bị muộn học. Tất cả những điều tôi kể ra đều là sự nỗ lực, là nghị lực của chúng ta trong cuộc sống, dẫu nhỏ nhoi nhưng mỗi chúng ta đều phải nhận thức để hành động. Bởi chỉ cần chúng ta yếu đuối, thiếu ý chí, thiếu kiên nhẫn thì chắc hẳn rằng cuộc đời sẽ chẳng bao giờ bạn cho bạn trái ngọt mà ăn.

Tổng kết lại câu nói: "Giữa một vùng sỏi đá khô cằn, cây hoa dại vẫn mọc lên và nở những chùm hoa thật đẹp", chính là lời động viên thú vị dựa trên một hiện tượng thiên nhiên thật đẹp dành cho con người. Khuyên răn, nhắc nhở mỗi chúng ta phải luôn luôn cố gắng, phấn đấu trong cuộc sống, điều kiện khắc nghiệt đến đâu cũng chẳng bao giờ có thể thắng nổi ý chí, lòng quyết tâm sắt đá của con người. Như bông hoa kia, dẫu thân có yếu mềm nhưng bằng ý chí, sức mạnh và niềm tin và sự sống nó vẫn vững vàng đội đá chui lên, cho đời những bông hoa xinh đẹp, rực rỡ.