Lên đồng - Hành trình của thần linh và thân phận
Cuốn sách "Lên đồng - Hành trình của thần linh và thân phận" của GS.TS.Ngô Đức Thịnh đã dày công nghiên cứu, phác họa nghi lễ Lên đồng (Hầu đồng, hầu bóng) một cách hệ thống và bản chất. Tác giả không chỉ nhìn nhận "Lên đông" là một hiện tượng tín ngưỡng - văn hóa đơn thuần mà đi sâu nhận diện bản chất của hiện tượng qua tìm hiểu các khía canh tâm sinh lý, trị liệu của "Lên đồng" và một số vấn đề khác: Ái nam, ái nữ; Quan hệ đồng giới; Khía cạnh kinh tế, xã hội.... và cuối cùng là sự giài phóng khát vong của phụ nữ trong xã hôi cổ truyền và xã hội hiện đại. Nội dung cuốn sách bao gồm 2 phần chính như sau:
- Phần 1: Lên đồng, hành trình của thần linh - mô tả chi tiết đặc trưng và chức năng cơ bản nghi lễ "Lên đồng" bao gồm hệ thống điện thần (Phật bà quan âm, Ngọc Hoàng, Tam vị Thánh mẫu, Ngũ vị Quan lớn, Tứ vị Chầu Bà, Ngũ vị Hoàng tử, Thập nhị Vương cô, Vương Cậu, Ngũ Hổ, Ông Lốt) mang ý nghĩa nhân sinh quan sâu sắc. Tác giả đưa ra những luận điểm so sánh và khẳng định: Lên đồng của người Việt là một dạng thức của Shamman giáo. Ngoài ra hiện tượng Shamman không chỉ thấy ở Lên đồng của người Việt, mà còn ở nhiều dân tộc khác: Then (Tày), Mỡi (Mường), Một (Thái), Dùa Nhung, Sì Rí (Hmông), Pjao (Tây Nguyên)...
- Phần 2: Lên đồng sự sắp đổi của thân phận - Dựa vào những trải nghiệm thực tế, tác giả nhìn nhận vấn đề Lên đồng theo hướng đa chiều:
- Tiếp cận liên ngành văn hóa học - tâm sinh lý cá nhân và tâm lý xã hội
- Nhìn từ góc độ giới qua việc tôn thờ nữ thân
- Tích hợp nhiều văn hóa (văn hoc viết & truyền miệng, sân khấu tâm linh, âm nhạc chầu văn, tranh tượng thờ của Đao Mẫu Tứ phủ, kiến trúc đền phủ...)
- Sự sắp đổi và định đoạt những thân phận (thân phận thần linh hay thân phận đời thường trong mối quan hệ gia đình, cộng đồng) nhằm gửi gắm khát vọng, ước mơ riêng của bản thân thông qua đời sống tâm linh ảo ảnh
- Trong phần kết, tác giả khẳng định Đạo Mẫu và Lên đồng có khuynh hướng biến đổi trong xã hội đương đại theo các khía cạnh: lịch sử hóa, địa phương hóa, tích hợp văn hóa và tín ngưỡng của các dân tộc khác nhau, tạo nên giá trị lịch sử truyền thống, đạo đức và văn hóa sâu sắc, phù hợp với xu thế thời đại hiện nay
Shopee Mall: https://shp.ee/ksyuj5n
