Chàng Oóc-phê và cây đàn Lia

Chàng Oóc-phê và cây đàn Lia là truyện thần thoại Hy Lạp, kể về một tài năng âm nhạc và giải thích vì sao chiếc đàn Lia được coi là biểu tượng của âm nhạc.

Chàng Oóc-phê (Orpheus) là một thanh niên giỏi âm nhạc, biết đánh đàn Lia. Tiếng đàn của chàng hay đến nỗi làm cho suối ngừng chảy, lá ngừng rơi, chim ngừng hót, mọi người dừng tay làm việc để lắng nghe những âm thanh tuyệt vời.

Vợ của chàng Oóc-phê là nàng Ơ-ri-đi-xơ (Eurydice) chẳng may bị rắn cắn chết. Oóc-phê quyết tâm ra đi tìm đường cứu nàng. Trên đường đi phải qua con sông Sti-xơ. Ở đấy có lão lái đò Ca-rông rất hung tợn chỉ chở người qua sông chứ không chở người quay về. Oóc-phê năn nỉ mãi và cất lên tiếng hát, đánh đàn cho lão nghe. Âm nhạc đã cảm hóa lão lái đò. Lão nhận chờ chàng đi về theo yêu cầu.

Chàng thanh niên xuống Địa ngục, gặp Diêm Vương (Hades) xin cho vợ sống lại. Diêm Vương bảo anh đánh đàn. Tiếng đàn nói lên tình thương yêu vô hạn của anh đối với người vợ, kể lại những tháng ngày họ sống hạnh phúc bên nhau. Diêm Vương nghe xong rất xúc động và đồng ý cho vợ anh sống lại.

Diêm Vương dặn anh:

– Chỉ được nhìn và nói với vợ sau khi đã qua sông, sang tới bờ bên kia.

Trên đường về, thấy chồng không nhìn mình và không hỏi han gì, Ơ-ri-đi-xơ tỏ ý giận dỗi. Oóc-phê quên mất lời Diêm Vương dặn, chàng ngoảnh mặt lại nói với vợ một câu, thế là người vợ vĩnh viễn không sống lại được nữa. Oóc-phê xin lão lái đò quay trở lại cùng chết với vợ nhưng lão không nghe. Lão muốn tài năng âm nhạc của anh đem đến niềm vui, hạnh phúc cho mọi người.

Thần A-pô-lông (Apollo) đã đưa anh lên Thiên đường và phong cho anh làm Thần Âm nhạc. Từ đó, hình ảnh chiếc đàn Lia được coi là biểu tượng của âm nhạc.