Cách bày biện mâm cúng tất niên

Vào ngày 30 Tết, mỗi gia đình cần chuẩn bị hai mâm cúng bao gồm: một mâm cúng tất niên và sau đó là ăn tối, còn một mâm khác chuẩn bị cho cúng giao thừa. Người đàn ông lớn tuổi nhất trong nhà thắp hương và đọc văn khấn, rồi các thành viên khác làm lễ vái. Nội dung chủ yếu chính là mời thần linh, gia tiên về ăn Tết cùng gia đình. Mặt khác, để cho đơn giản hơn, nhiều gia đình gộp chung lễ cúng tất niên với lễ cúng giao thừa.

Tùy từng vùng miền mà mâm cũng tất niên ở mỗi gia đinh sẽ có cách bày biện khác nhau, mang đặc trưng riêng cho vùng miền ấy và tất cả đều được chuẩn bị thịnh soạn hơn ngày thường.

Miền Bắc hay có canh móng giò hầm măng, miến lòng gà, xôi, bánh chưng, nem, giò lụa, giò xào...
Miền Trung hay có bánh chưng, bánh tét, giò lụa, gà bóp rau răm, thịt heo luộc, giá chua...
Miền Nam hay có bánh tét, canh măng, thịt kho tàu, gỏi tôm thịt, nem, chả giò...

Dù cho cách bày trí mâm lễ cúng ở mỗi nhà mỗi khác nhưng chung quy lại thì cỗ cúng (mặn hay chay) nên đặt ở dưới cái bàn con bên dưới. Trên bàn thờ chính chỉ để hoa tươi, quả tươi cùng một ít tiền vàng mã mang tính tượng trưng. Ngoài ra, chúng ta cũng có thể đặt bánh chưng, xôi, chè trên bàn thờ chính. Không nên cắm "cành vàng lá ngọc" (hàng mã) lên bàn thờ vì điều này được cho là có chứa nhiều trường khí âm bất lợi.

Mâm ngũ quả dành cúng gia tiên nên chọn các loại hoa quả thông dụng, ăn được, đẹp mắt và nhất định phải là hoa quả vừa đủ chín có thể ăn được. Hoa quả xanh, hoa quả giả (bằng nhựa) tuyệt đối không được dùng cúng gia tiên. Ngoài ra, chúng ta cũng nên lưu ý mâm ngũ quả không đặt trước chính giữa bát hương vì chắn mất trục khí chính, mà nên để ở hai bên.

Đối với hoa bày trên bàn thờ cũng vậy, không dùng hoa giả, hoa nhựa mà phải là hoa tươi. Nhiều người hay lấy câu "miễn thành tâm là được" để ngụy biện, khi thực hiện lại chạy theo hình thức, khoe mẽ với người ngoài mà không chú trọng đến chất lượng của hoa quả để thờ cúng, đây là một điều tối kỵ, nhất là đối với lễ cúng tất niên.