Bài tham khảo số 4
Xuân Diệu là nhà thơ trữ tình chính trị, tiêu biểu của phong trào thơ mới với nhiều tác phẩm nổi tiếng. Thơ của ông chất chứa sự say mê nồng nàn, khát khao cháy bỏng với tình yêu và cuộc sống. Tiêu biểu là tác phẩm Nụ cười xuân với ngòi bút sắc sảo về cái đẹp của mùa xuân gắn với hình ảnh người thiếu nữ khát vọng đợi chờ một tình yêu giống như khát vọng của nhà thơ về một cuộc sống hạnh phúc muôn màu.
Mở đầu bài thơ là khung cảnh duyên dáng của mùa xuân:
Giữa vườn inh ỏi tiếng chim vui
Thiếu nữ nhìn sương chói mặt trời
Sao buổi đầu xuân êm ái thế!
Cánh hồng kết những nụ cười tươi
Mùa xuân hiện lên với tiếng chim ngân vang inh ỏi, thánh thót, như một bản hòa ca cho khu vườn thêm sức sống mới. Giữa âm hưởng rạo rực đó, thiếu nữ ngồi soi gương dọi ánh mặt trời chói lọi, những tia nắng ấm áp xua tan đi cái lạnh giá của Đông tàn. Không khí đầu mùa xuân sao mà êm ái đến thế!
Chính tác giả còn phải ngỡ ngàng trước cái đẹp trữ tình, lôi cuốn của mùa Xuân. Những cánh hồng trong khu vườn theo tiếng gọi của chim ca, theo ánh nắng của đất trời mà đua nở những nụ cười tươi với màu một màu đỏ thắm.Cảnh sắc mùa xuân tiếp tục được khắc họa rõ nét với ánh sáng, nắng vàng, cơn gió, hoa và không khí:
Ánh sáng ôm trùm những ngọn cao
Cây vàng rung nắng lá xôn xao
Gió thơm phơ phất bay vô ý
Đem đụng cành mai sát nhánh đào
Tóc liễu buông xanh quá mỹ miều
Bên màu hoa mới thắm như kêu
Nỗi gì âu yếm qua không khí
Như thoảng đưa mùi hương mến yêu
Ánh nắng mùa xuân sáng rực vượt qua cả những ngọn cao để ban phát ánh sáng cho muôn loài. Bức tranh mùa xuân được tô điểm thêm với màu vàng của cây “rung ắng lá xôn xao”. Cùng với cô nắng dịu dàng, cậu gió cũng khẽ bay hương dịu mát tạo thêm màu sắc của cành mai, nhánh đào đua nhau nảy lộc chào đón Tết mùa Xuân. Bên cạnh đó, còn có màu xanh của cây liễu lả lướt, mỹ miều, màu hoa tươi sắc thắm.
Màu sắc còn ẩn chứa một mùi hương đậm chất mùa xuân. Một mùi hương âu yếm, ôm lấy tâm hồn và làm xao xuyến trái tim của những người yêu Xuân.
Mùa Xuân không chỉ lay động tâm hồn của người thi sĩ, mùa Xuân còn đọng lại trong lòng người thiếu nữ một vẻ dịu êm đến nặng nề:
Này lượt đầu tiên thiếu nữ nghe
Nhạc thầm lên tiếng hát say mê
Mùa xuân chín ửng trên đôi má
Xui khiến lòng ai thấy nặng nề…
Thiếu nữ thả hồn để cảm nhận tiếng hát say mê của cỏ vây, hoa lá, vạn vật đầu mùa Xuân. Những tia nắng chiếu dọi, tinh nghịch nhảy lên đôi má đỏ hồng của nàng thơ. Phải chăng đôi má chín ửng hồng đó là do tia nắng hay là nỗi tâm tư nặng nề của nàng nghĩ về người thương:
Thiếu nữ bâng khuâng đợi một người
Chưa từng hẹn đến – giữa xuân tươi
Cùng chàng trai trẻ xa xôi ấy
Thiếu nữ làm duyên, đứng mỉm cười
Tia nắng mùa Xuân làm chúng ta cảm nhận được cái dịu êm của tình yêu tuổi trẻ. Thiếu nữ bâng khuâng ngồi nhớ về chàng trai ở nơi xa xôi chưa từng hẹn thề. Giường như cái êm đềm của mùa Xuân đã xoa dịu tâm trạng buồn rầu của người thiêu nữ, tia nắng và âm hưởng tươi mới của mùa Xuân đã vẽ nụ cười duyên dáng cho nàng.
Bài thơ khép lại với bức tranh Xuân tươi tắn, rộn rã mang ân vang tình tứ, hài hòa của nụ cười duyên dáng. Nụ cười xuân là sự kết hợp giữa cảm hứng yêu đời và tư tưởng nhân sinh của Xuân Diệu. Với cách miêu tả tài tình, nét biểu đạt phong phú đã khắc họa rõ ét bức tranh thiên nhiên mùa Xuân dồi dào sức sống sen lẫn chân dung, tâm hồn người thiếu nữ, qua đó thể hiện nổi bật phong cách và tài năng sáng tác của thi sĩ.
