Bài tham khảo số 4
Đêm giao thừa năm ấy, trên một phố nhỏ tại đất nước Đan Mạch, trời rét dữ dội, tuyết rơi trắng trên các mái nhà và ngoài đường. Có một cô bé mồ côi mẹ đầu trần, chân đất đi dò dẫm trong đêm tối. Đôi chân trần nhỏ bé đỏ ửng lên, tím bầm lại vì rét. Cô bé mang theo chiếc giỏ đựng đầy diêm và trên tay cô còn cần thêm một bao diêm nữa nữa. Suốt cả ngày, em chẳng bán được bao diêm nào. Váy áo phong phanh, bụng đói meo mà cô bé vẫn phải lang thang trên đường. Chắc cô bé đói và rét lắm, bới chúng tôi là những que diêm bé nhỏ nằm trong vỏ bao mà vẫn cảm thấy rõ từng nhịp run rẩy của cô trong làn gió rét. Tuyết bám đầy tóc và xếp thành từng búp sau lưng cô bé.
Đêm giao thừa là thời điểm mọi người sum họp dưới mái ấm gia đình trong không khí đầm ấm, thiêng liêng ngập tràn hạnh phúc. Lúc này, cửa sổ mọi nhà đều sáng rực ánh đèn và trong phố sực nức mùi ngỗng quay. Qua khe hở của bao diêm, chúng tôi thấy cô bé thoáng chút bần thần. Có lẽ những hình ảnh xung quanh đã làm cho em nhớ lại năm xưa được đón giao thừa cùng bà nội hiền hậu ở nhà. Nhưng thời gian hạnh phúc của cô bé thật ngắn ngủi. Thần Chết đã đến và cướp bà em đi mất. Gia sản tiêu tán, gia đình cô bé phải lìa xa ngôi nhà xinh xắn có dây trường xuân bao quanh để đến chui rúc trong một xó tối tăm. Cô bé thường xuyên phải nghe những lời mắng nhiếc chửi rủa của người cha có lẽ vì túng thiếu mà trở nên thô bạo.
Đói! Rét! Cô bé không thể cất bước chân đi tiếp được nữa. Cô ngồi nép vào một góc tường, giữa hai ngôi nhà để tránh những cơn gió rét như quất vào da thịt. Cô bé thu đôi chân vào người, nhưng mỗi lúc em càng thấy rét buốt hơn. Tuy nhiên, cô bé không thể về nhà nếu không bán được ít diêm nào, hay không ai bố thí cho đồng xu nào để đem về. Bởi nếu về, cha cô sẽ đánh đòn ngay. Thế nhưng cô bé cũng chẳng muốn về nhà, vì ở nhà thì cũng vần đói, rét như ở ngoài đường. Hai cha con cô bé sống trên căn gác sát mái nhà, và mặc dầu đã nhét giẻ rách vào các kẽ hở lớn trên vách, gió vẫn thổi rít vào trong nhà.
Giữa đêm cuối năm buốt giá, cô bé lủi thủi một mình với chiếc giỏ đựng diêm vẫn còn nguyên. Đôi bàn bàn nhỏ xíu, cứng đơ vì lạnh. Chúng tôi thương cô bé lắm nhưng không biết phải làm thế nào, vì chúng tôi chỉ là những que diêm mà thôi. À, mà sao cô bé không dùng chúng tôi để sưởi ấm một chút nhỉ? Hình như cô bé cũng đang đắn đo, lưỡng lự. Cuối cùng thì cô cũng liều quẹt diêm vào tường, que diêm – bạn tôi – bén lửa cháy ngay. Ngọn lửa lúc đầu xanh lam, dần dần trắng ra, rực hồng lên quanh que gỗ, sáng chói trông đến vui mắt.
Cô bé hơ đôi tay trên que diêm sáng rực như than hồng. Ngọn lửa soi tỏ niềm vui sáng ngời trong mắt xanh của cô bé tội nghiệp. Cô tưởng như đang được ngồi trước một lò sưởi bằng sắt có những hình nổi bằng đồng sáng loáng. Trong lò, lửa cháy nom vui mắt và toả ra hơi nóng dịu dàng. Tôi nằm trên giỏ cạnh cô bé cũng như thấy ấm áp hẳn lên. Cô bé thầm nghĩ: “Chà! Khi tuyết rơi phủ kín mặt đất, gió bấc thổi hun hút, trong đêm đông rét buốt mà được ngồi hàng giờ như thế trước một lò sưởi thì khoái biết bao!”
Nhưng cô bé vừa duỗi chân ra thì ngọn lửa vụt tắt. Lò sưởi biến mất. Bạn tôi đã cháy hết mình và tàn hẳn. Cô bé vẫn ngồi đó, bần thần cả người và chợt nhớ ra rằng cha cô đã giao cho em đi bán diêm. Đêm nay về nhà thế nào em cũng bị cha mắng.
Những hình ảnh đẹp đẽ do cô bé tưởng tượng ra khi ngắm nhìn ngọn lửa của que diêm thứ nhất đã lôi cuốn, thúc giục cô quẹt diêm lần thứ hai. Tôi muốn được cháy lên cho cô bé được sống tiếp trong mộng tưởng diệu kì, thế nhưng tôi đã bị rơi ra ngoài rồi! Anh bạn thứ hai của tôi bùng cháy. Trước ánh lửa bập bùng, bức tường như được biến thành một tấm rèm bằng vải màu. Cô bé nhìn thấu vào tận trong nhà. Bàn ăn đã dọn, khăn trải bàn trắng tinh, trên bàn toàn đĩa bằng sứ quý giá và có cả một con ngỗng quay. Và điều kì diệu nhất là cô bé như thấy ngỗng ta nhảy ra khỏi đĩa rồi mang theo cả dao ăn, nĩa cắm trên lưng tiến về phía mình.
Một cơn gió ào qua, que diêm phụt tắt, bạn tôi không thể cháy tiếp được nữa. Trước mắt cô bé lúc này vẫn là bức tường xám xịt và lạnh lẽo. Những ảo ảnh tươi đẹp chỉ hiện ra trong giây lát, còn cái đói, cái rét vẫn vây bủa, hành hạ cô bé đáng thương. Thực tế đã thay cho mộng tưởng. Chẳng có bàn ăn thịnh soạn nào cả mà chỉ có phố xá vắng teo, lạnh buốt, tuyết phủ trắng xóa, gió bấc vi vu và có mấy người khách qua đường quần áo ấm áp vội vàng đi đến những nơi hò hẹn, hoàn toàn lãnh đạm với cô bé bán diêm.
Tuy vậy cô bé vẫn không ngừng ao ước. Cô cũng muốn mình có một cây thông nô-en thật lớn, trang trí lộng lẫy để đón chào năm mới. Cô bé quẹt que diêm – người bạn thứ ba của tôi. Bỗng nhiên một cây thông giống y như mơ hiện ra trước mắt cô. Hàng nghìn ngọn nến sáng rực, lấp lánh trên cành lá xanh tươi. Rất nhiều bức tranh màu sắc rực rỡ như những bức tranh bày trong các tủ kính cũng hiện ra đẹp tuyệt vời. Cô bé vui sướng đưa đôi tay về phía cây thông nô-en, nhưng que diêm lại vụt tắt. Tất cả các ngọn nến bay lên, bay lên mãi rồi biến thành những ngôi sao trên trời…
“Chắc hẳn có ai vừa chết” – cô bé tự nhủ. Vì bà nội của em trước đây thường nói: “Khi có một vì sao đổi ngôi là có một linh hồn bay lên trời về với Thượng đế”. Cô bé thấy nhớ người bà hiền hậu yêu thương vô cùng. Bà mất rồi, nhưng em vẫn muốn được gặp bà biết bao!
Cô bé tiếp tục quẹt diêm vào tường, anh bạn thứ tư của tôi cháy lên và tỏa ra xung quanh ánh sáng xanh huyền ảo. Cô bé thấy rõ người bà kính yêu hiên ra trong ánh lửa lung linh với nụ cười hiền hậu. Cô bé reo lên rồi năn nỉ tha thiết:
- Bà ơi! Bà cho cháu đi theo với! Cháu biết rằng diêm tắt thì bà cũng biến mất như lò sưởi, ngỗng quay và cây thông nô-en lúc nãy. Cháu xin bà, đừng bỏ cháu ở đây! Trước kia, khi bà chưa về với Thượng đế chí nhân, bà cháu ta đã từng hạnh phúc biết bao. Dạo ấy, bà đã từng bảo cháu rằng nếu ngoan ngoãn, cháu sẽ được gặp bà. Bà ơi! Cháu van bà, bà xin với Thượng đế cho cháu được về với bà! Chắc Người không từ chối đâu!
Que diêm cháy đến tận đầu ngón tay cô bé, nóng bỏng. Ngọn lửa trên người anh bạn của tôi đã tắt và ảo ảnh sáng rực trên khuôn mặt cô bé cũng biến mất.
“Trời ơi! Bà đâu rồi?” – Cô bé cuống quýt nhìn xung quanh, nhưng em chẳng thấy gì ngoài bóng đen lạnh lẽo. “Hãy thắp sáng tất cả chúng tôi lên đi cô bé! Chúng tôi sẽ cháy hết mình để cô được gặp bà, được sống trong mộng tưởng diệu kì!” – Tôi cố quẫy mình trên mặt giỏ giục giã cô bé.
Lần thứ năm, cô bé quẹt diêm. Lần này, cô quẹt tất cả những que diêm còn lại trong bao như để cố níu giữ bà nội lại. Các anh bạn của tôi bùng cháy, nối nhau chiếu sáng như ban ngày. Chưa bao giờ cô lại thấy bà mình to lớn và đẹp lão như thế. Bà nhẹ nhàng cầm lấy tay cô bé rồi hai bà cháu cùng bay vút lên cao, cao mãi, đến một thế giới không còn đói rét, đau buồn nào đe dọa họ nữa. Bà cháu cô đã về chầu Thượng đế.
Sáng hôm sau, tuyết vẫn phủ kín mặt đất. Mặt trời lên, trong sáng, chói chang trên bầu trời xanh nhợt. Mọi người vui vẻ ra khỏi nhà đón mừng năm mới. Rồi vài người phát hiện ra có một em bé gái đã chết vì đói rét trong đêm giao thừa. Nhưng điều kì lạ là trong giá rét mà đôi má cô bé vẫn hồng hào và đôi môi như đang mỉm cười vậy.
Thi thể cô bé ngồi giữa những bao diêm và que diêm cháy. Mọi người bảo nhau: “Con bé đã đốt hết một bao. Chắc nó muốn sưởi cho ấm…” Một người trong số họ trông thấy tôi trên nắp giỏ, cầm lên và nói lớn: “Ồ! Nó còn bỏ sót một que đây này”, rồi ngay lập tức vứt tôi xuống đất. Mọi người thờ ơ bàn tán xì xào. Tôi xót xa thầm nghĩ: “Sao con người ta lại có thể lãnh đạm, lạnh lùng đến như vậy nhỉ?..”. Họ làm sao biết được những điều kì diệu mà cô bé đã trông thấy, nhất là cảnh huy hoàng lúc hai bà cháu bay lên để đón lấy những niềm vui đầu năm…
Vâng! Đó chính là câu chuyện về cô chủ nhỏ của tôi – cô bé bán diêm tội nghiệp trên đất nước Đan Mạch từ thế kỉ XIX. Mọi người ơi, cuộc đời ơi, hãy yêu thương con trẻ! Hãy dành cho trẻ thơ một cuộc sống bình yên và hạnh phúc! Hãy biến những mộng tưởng đằng sau ánh lửa diêm chúng tôi thành hiện thực ngọt ngào! Đó chính là khát khao mà que diêm bé nhỏ tôi muốn gửi gắm tới các bạn thông qua câu chuyện nhỏ này.
