Bài soạn "Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác" số 1
I. Đôi nét về tác giả Ph.Ăng-ghen
- Phri-đrich Ăng-ghen (1820 - 1895) là nhà triết học người Đức, nhà hoạt động cách mạng nổi tiếng của phong trào công nhân thế giới và Quốc tế cộng sản
- Ông là người bạn thân thiết của Các Mác
- Ăng-ghen có những đóng góp to lớn vào học thuyết của chủ nghĩa Mác
II. Đôi nét về tác phẩm Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác (Ph.Ăng-ghen)
1. Hoàn cảnh sáng tác
- Bài văn được viết sau thời điểm Các Mác qua đời và được đọc trước lễ an táng ông
2. Bố cục
- Phần 1 (đoạn văn 1 và 2): thông báo sự qua đời của Các Mác, một tổn thất to lớn của nhân loại
- Phần 2 (đoạn 3,4,5,6): đánh giá những cống hiến vĩ đại của Các Mác
- Phần 3 (còn lại): bày tỏ niềm thương tiếc, khẳng định sự bất tử của Các Mác
3. Giá trị nội dung
- Bài văn là bản tổng kết về cuộc đời và sự nghiệp vĩ đại của Các Mác
4. Giá trị nghệ thuật
- Lập luận chặt chẽ, kết hợp nghệ thuật so sánh tăng tiến
III. Hướng dẫn trả lời câu hỏi
Câu 1 (trang 95 sgk ngữ văn 11 tập 2):
Bài điếu văn chia:
Phần 1 (đoạn 1, 2) thông báo sự qua đời của Các Mác, một sự tổn thất lớn của nhân loại
Phần 2 (đoạn 3, 4, 5, 6) Đánh giá những cống hiến vĩ đại của Các Mác
Phần 3 (đoạn 7, câu kết): bày tỏ sự tiếc thương, khẳng định sự bất tử của Các Mác
Câu 2 ( trang 95 sgk ngữ văn 11 tập 2):
Các Mác tìm ra:
- Quy luật phát triển của lịch sử loài người qua các thời kì lịch sử, mà bản chất của quy luật đó là cơ sở hạ tầng quyết định kiến trúc thượng tầng
- Quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra. Đó là giá trị thặng dư
- Giữa lí luận và thực tiễn, biến lí thuyết cách mạng khoa học
→ Với những cống hiến vĩ đại đó, Các Mác trở thành nhà khoa học lỗi lạc tiên phong, giải phóng giai cấp vô sản hiện đại
Tư tưởng của Các- Mác là tư tưởng vĩ đại nhất trong các nhà tư tưởng hiện đại
Câu 3 (trang 95 sgk ngữ văn 11 tập 2):
Để làm nổi bật tầm vóc vĩ đại Các Mác, tác giả sử dụng biện pháp so sánh tầng bậc:
- So sánh vượt trội:
- So sánh tương đồng:
+ Đác uyn tìm ra quy luật phát triển của thế giới hữu cơ
+ Các Mác tìm ra quy luật phát triển lịch sử loài người
- Tăng tiến:
+ Các Mác còn tìm ra giá trị thặng dư...)
+ Các Mác là một nhà cách mạng
→ Giá trị biểu đạt: Các Mác được so sánh với những đỉnh cao cùng thời (so với vĩ nhân, không phải ai cũng làm được
- Cách lập luận làm nổi bật tầm vóc vĩ đại của Các Mác, sự kính trọng, tiếc thương của Ăng ghen và toàn nhân loại trước sự ra đi của ông
Câu 4 (trang 95 sgk ngữ văn 11 tập 2):
Niềm tiếc thương và kính trọng đối với Các Mác
- Thái độ: đề cao, ca ngợi
- Tình cảm: xuất phát từ sự yêu thương, ngưỡng mộ
- Khi trình bày công lao của Các Mác ẩn trong đó là sự ngợi ca, khẳng định sự thương tiếc của Ăng- ghen với Các- Mác
Câu 5 (trang 95 sgk ngữ văn 11 tập 2):
Các-Mác có thể chống lại: xã hội tư sản và các thiết chế nhà nước do nó dựng nên
→ Chống lại cường quyền, bạo quyền và bất công
- Mác bênh vực: Mác “tham gia vào sự nghiệp giải phóng giai cấp vô sản hiện đại mà ông là người đầu tiên đen đến cho giai cấp này ý thức tự giải phóng
→ Mác bênh vực cho những người cùng khổ, những người lao động, đem cho họ niềm tin, hạnh phúc
- Những cống hiến của ông là tài sản chung của toàn nhân loại, những cống hiến này có giá trị hành động, góp phần mở đường cho nhân loại tiến lên
LUYỆN TẬP
Bài 1 (Trang 95 sgk ngữ văn 11 tập 2):
Những đóng góp của Các Mác có nguồn ý nghĩa lớn lao đối với sự tiến bộ của toàn nhân loại
+ Cống hiến của ông có tính nhân văn, tinh thần nhân loại cao cả
+ Là tiếng nói của văn minh, công bằng xã hội
+ Phục vụ cho lợi ích toàn dân chứ không phải dành cho cá nhân nào
Bài 2 ( trang 95 sgk ngữ văn 11 tập 2):
Dàn ý của bài điếu văn:
Mở đầu: Nêu cụ thể, chi tiết thời gian liên quan tới sự ra đi của Mác
Phần thứ hai: Đề cập tới những cống hiến to lớn của Các Mác
- Phần thứ ba: Đề cập tới các giá trị tổng quát của những cống hiến của Mác, phục vụ mục tiêu chung là phục vụ nhân loại
- Phần cuối: Khẳng định tên tuổi, vị thế của ông trong lòng mọi người
