I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Môn Tiếng Việt ở bậc Tiểu học có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hình thành năng lực ngôn ngữ, bao gồm nghe – nói – đọc – viết. Trong đó, phát âm chuẩn là nền tảng để học sinh có thể đọc đúng, viết đúng chính tả và giao tiếp hiệu quả. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều học sinh lớp 1 còn mắc lỗi phát âm phổ biến như: lẫn lộn l/n, s/x, ch/tr, d/gi/r; đọc thiếu âm cuối; nhầm lẫn các dấu thanh (hỏi – ngã, sắc – nặng). Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả học tập môn Tiếng Việt cũng như các môn học khác.
Với trách nhiệm của một giáo viên lớp 1, tôi luôn trăn trở: Làm thế nào để học sinh phát âm chuẩn ngay từ đầu? Từ đó, tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp rèn phát âm chuẩn cho học sinh lớp 1 thông qua luyện đọc, luyện nói theo mẫu”.
2. Mục đích nghiên cứu

• Giúp học sinh lớp 1 hình thành thói quen phát âm chuẩn, rõ ràng.
• Giúp các em đọc trôi chảy, viết chính tả chính xác hơn.
• Nâng cao chất lượng dạy và học môn Tiếng Việt.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

• Tìm hiểu cơ sở lí luận và thực tiễn của việc rèn phát âm cho học sinh lớp 1.
• Khảo sát thực trạng phát âm của học sinh lớp tôi phụ trách.
• Đề xuất và áp dụng một số biện pháp luyện phát âm theo mẫu.
• Đánh giá hiệu quả sau khi áp dụng.

4. Đối tượng nghiên cứu

• Học sinh lớp 1 trường Tiểu học ……… năm học ………

5. Phạm vi nghiên cứu

• Các tiết học môn Tiếng Việt, đặc biệt là phân môn Học vần – Tập đọc – Chính tả.
• Các hoạt động luyện nói, luyện đọc trong và ngoài giờ học.

6. Phương pháp nghiên cứu

• Nghiên cứu tài liệu về dạy học Tiếng Việt.
• Quan sát, khảo sát thực tế.
• Phân tích lỗi phát âm của học sinh.
• Thực nghiệm sư phạm và rút kinh nghiệm.

II. NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận
Tiếng Việt là ngôn ngữ đơn lập, giàu thanh điệu. Ở bậc Tiểu học, đặc biệt là lớp 1, nhiệm vụ trọng tâm là dạy học sinh đọc thông – viết thạo. Để đọc thông, trước hết các em phải phát âm chuẩn từng âm, vần và dấu thanh.
Theo các nghiên cứu về tâm lí lứa tuổi, học sinh lớp 1 dễ bắt chước và học qua mô hình mẫu. Do đó, phương pháp luyện phát âm qua nghe – bắt chước – lặp lại là hiệu quả nhất. Ngoài ra, ngữ âm học chỉ ra rằng việc mô tả, phân tích cấu âm (vị trí lưỡi, môi, thanh quản) sẽ giúp học sinh hình dung và điều chỉnh phát âm chính xác.
Như vậy, rèn phát âm cho học sinh lớp 1 không chỉ mang ý nghĩa học tập mà còn có giá trị lâu dài trong việc hình thành ngôn ngữ chuẩn mực.
2. Cơ sở thực tiễn
Qua nhiều năm giảng dạy, tôi nhận thấy học sinh lớp 1 trường tôi còn mắc nhiều lỗi phát âm:

• Phụ âm đầu: lẫn l/n, s/x, ch/tr, d/gi/r.
• Âm cuối: bỏ âm n, ng, t, c. Ví dụ: “bạn” → “bạ”, “sách” → “xá”.
• Âm đệm: bỏ hoặc thêm. Ví dụ: “hoa” → “ha”, “huệ” → “hệ”.
• Dấu thanh: nhầm lẫn hỏi – ngã, sắc – nặng.

Nguyên nhân:

• Ảnh hưởng phương ngữ địa phương.
• Cha mẹ bận rộn, ít kèm cặp con.
• Giáo viên đôi khi chưa chú ý sửa lỗi triệt để.
• Học sinh thiếu tự tin, ít được giao tiếp rèn luyện.

Điều này khiến nhiều em viết sai chính tả, đọc chưa lưu loát, ảnh hưởng đến kết quả học tập.
3. Thực trạng lớp tôi phụ trách
Khảo sát đầu năm (lớp 1A – 25 học sinh):

• Đọc rõ ràng, đúng: 4 em (16%).
• Đọc khá, còn nhầm lẫn: 6 em (24%).
• Đọc trung bình, phát âm sai nhiều: 10 em (40%).
• Đọc yếu, ngọng: 5 em (20%).

Tỉ lệ học sinh phát âm sai khá cao, đặc biệt ở các âm l/n, s/x, ch/tr và dấu hỏi – ngã.
4. Một số biện pháp thực hiện
Biện pháp 1: Giáo viên làm mẫu và sửa sai kịp thời

• Giáo viên cần phát âm chuẩn, rõ ràng, diễn cảm khi đọc mẫu.
• Khi học sinh đọc sai, giáo viên không chê bai mà nhẹ nhàng sửa, yêu cầu em đọc lại nhiều lần.
• Ghi nhận sự tiến bộ, động viên học sinh để tạo hứng thú.

Biện pháp 2: Luyện theo cặp từ dễ lẫn lộn

• Giáo viên đưa ra các cặp từ: l/n: lá – ná; s/x: sông – xông; ch/tr: cha – tra; d/gi: da – gia…
• Cho học sinh đọc luân phiên, so sánh sự khác biệt.
• Tổ chức trò chơi: “Nghe thầy đọc – Giơ thẻ từ đúng”.

Biện pháp 3: Mô tả cấu âm và luyện phát âm

• Ví dụ âm /n/: đầu lưỡi chạm lợi, hơi thoát qua mũi.
• Âm /l/: đầu lưỡi chạm lợi, hơi thoát qua miệng.
• Cho học sinh sờ tay vào mũi khi đọc /n/ để cảm nhận rung mũi.
• Với dấu thanh, cho học sinh hát hoặc đọc theo nhịp để phân biệt cao độ – trường độ.

Biện pháp 4: Luyện theo âm trung gian

• Với lỗi sắc – ngã, hỏi – nặng, giáo viên cho học sinh đọc mẫu từ trung gian rồi chuyển dần sang từ đúng.
• Ví dụ: hỏi → ngã: đọc “ngả” → “ngã”.

Biện pháp 5: Tăng cường luyện tập trong giờ học và ngoài giờ

• Trong tiết Tập đọc, yêu cầu học sinh đọc cá nhân, nhóm, đồng thanh.
• Ngoài giờ, giao bài đọc ngắn cho các em luyện ở nhà.
• Khuyến khích phụ huynh nghe con đọc và nhắc nhở.

Biện pháp 6: Ghi âm – nghe lại

• Giáo viên dùng điện thoại ghi âm giọng đọc của học sinh.
• Cho học sinh tự nghe lại để nhận biết chỗ sai và sửa.
• Đây là cách hiệu quả giúp học sinh tự điều chỉnh phát âm.

5. Kết quả thực hiện
Sau một học kì áp dụng, kết quả cải thiện rõ rệt:

• Đọc rõ ràng, đúng: 12 em (48%).
• Đọc khá, ít nhầm: 8 em (32%).
• Đọc trung bình, còn sai: 4 em (16%).
• Đọc yếu: 1 em (4%).

So với đầu năm, tỉ lệ học sinh phát âm chuẩn tăng từ 16% lên 48%. Các em tự tin hơn trong giao tiếp, viết chính tả ít sai hơn.

III. KẾT LUẬN
1. Thành công của đề tài

• Giúp học sinh lớp 1 phát âm chuẩn, đọc đúng – rõ – mạch lạc.
• Tạo hứng thú học tập, nâng cao chất lượng môn Tiếng Việt.
• Rèn cho giáo viên thói quen làm mẫu chuẩn, kiên nhẫn sửa sai cho học sinh.

2. Hạn chế

• Một số em yếu vẫn cần thời gian rèn thêm.
• Điều kiện cơ sở vật chất (thiết bị ghi âm, loa) chưa được trang bị đầy đủ.

3. Bài học kinh nghiệm

• Giáo viên phải chuẩn mực trong phát âm.
• Cần kiên trì, kết hợp nhiều biện pháp linh hoạt.
• Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để học sinh được luyện tập thường xuyên.

4. Đề xuất

• Nhà trường cần trang bị thêm phương tiện hỗ trợ (máy chiếu, loa, ghi âm).
• Tổ chức chuyên đề “Rèn phát âm cho học sinh lớp 1” để giáo viên trao đổi kinh nghiệm.
• Địa phương, gia đình quan tâm nhiều hơn đến việc rèn tiếng Việt chuẩn cho các em.

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Ngôn ngữ là công cụ quan trọng nhất giúp con người giao tiếp và tiếp thu tri thức. Với học sinh lớp 1, phát âm chuẩn tiếng Việt là nền tảng để các em học tốt các kĩ năng đọc – viết – nói – nghe. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều học sinh lớp 1 vẫn mắc lỗi phát âm phổ biến: lẫn lộn l/n, s/x, ch/tr, d/gi/r, bỏ âm cuối, đọc sai dấu thanh (hỏi – ngã, sắc – nặng).
Trong quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy các tiết học Tiếng Việt thường khô khan, học sinh dễ mất tập trung. Vì vậy, tôi đã mạnh dạn đưa trò chơi ngôn ngữ và hoạt động nhóm vào trong các giờ học để rèn phát âm cho học sinh. Phương pháp này vừa tạo hứng thú, vừa giúp học sinh sửa lỗi phát âm một cách tự nhiên, nhẹ nhàng.
Từ đó, tôi chọn đề tài:
“Một số biện pháp rèn phát âm chuẩn cho học sinh lớp 1 thông qua trò chơi ngôn ngữ và hoạt động nhóm”.
2. Mục đích nghiên cứu

• Giúp học sinh lớp 1 rèn phát âm chuẩn thông qua các trò chơi và hoạt động nhóm.
• Hình thành thói quen phát âm đúng khi giao tiếp, đọc và viết.
• Góp phần đổi mới phương pháp dạy học môn Tiếng Việt theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

• Tìm hiểu cơ sở lí luận về việc rèn phát âm bằng trò chơi và hoạt động nhóm.
• Khảo sát thực trạng phát âm của học sinh lớp tôi phụ trách.
• Thiết kế và áp dụng một số trò chơi, hoạt động nhóm phù hợp.
• Đánh giá hiệu quả thực tiễn.

4. Đối tượng nghiên cứu

• Học sinh lớp 1B trường Tiểu học ………… năm học ………

5. Phạm vi nghiên cứu

• Trong các tiết học Tiếng Việt: Học vần, Tập đọc, Chính tả.
• Một số tiết sinh hoạt lớp và hoạt động ngoại khóa.

6. Phương pháp nghiên cứu

• Phương pháp trò chơi ngôn ngữ.
• Phương pháp hoạt động nhóm.
• Phương pháp quan sát, thống kê, phân tích.
• Phương pháp thực nghiệm sư phạm.

II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận
Theo quan điểm của giáo dục hiện đại, học sinh Tiểu học học tập hiệu quả nhất thông qua trò chơi, hoạt động trải nghiệm và giao tiếp nhóm. Các nghiên cứu tâm lí học cũng chỉ ra rằng: khi tham gia trò chơi, trẻ thường tập trung cao, dễ ghi nhớ và hứng thú hơn với bài học.
Đặc biệt trong môn Tiếng Việt, việc sửa lỗi phát âm bằng trò chơi và hoạt động nhóm giúp học sinh:

• Bắt chước và điều chỉnh phát âm tự nhiên, không gò bó.
• Có môi trường giao tiếp thực tế, được nghe – nói nhiều hơn.
• Học tập qua sự hỗ trợ của bạn bè, từ đó nâng cao sự tự tin.

Như vậy, cơ sở lí luận khẳng định việc sử dụng trò chơi và hoạt động nhóm là hướng đi đúng đắn trong rèn phát âm cho học sinh lớp 1.
2. Cơ sở thực tiễn
Thực tế giảng dạy tại trường tôi cho thấy:

• Học sinh lớp 1 phát âm sai nhiều, đặc biệt là l/n, s/x, ch/tr.
• Khi học theo lối truyền thống (giáo viên đọc – học sinh nhắc lại), các em dễ chán, ít chủ động.
• Một số em rụt rè, ngại đọc trước lớp.
• Phụ huynh chưa quan tâm đúng mức đến việc rèn phát âm ở nhà.

Chính vì vậy, việc tổ chức các trò chơi ngôn ngữ và hoạt động nhóm là cần thiết để tạo môi trường vui vẻ, giúp học sinh vừa chơi vừa học, sửa sai tự nhiên.
3. Thực trạng khảo sát đầu năm
Lớp 1B – 28 học sinh:

• Đọc rõ ràng, đúng: 5 em (18%).
• Đọc khá, còn sai: 8 em (29%).
• Đọc trung bình, phát âm sai nhiều: 10 em (36%).
• Đọc yếu, ngọng: 5 em (17%).

=> Tỉ lệ học sinh mắc lỗi phát âm chiếm hơn 80%.
4. Các biện pháp thực hiện
Biện pháp 1: Trò chơi “Nghe – đoán từ”

• Giáo viên đọc một từ khó (ví dụ: lá – ná; sông – xông).
• Học sinh nghe, giơ thẻ từ hoặc viết nhanh từ đó.
• Qua nhiều lượt chơi, học sinh dần phân biệt sự khác nhau về âm.

Biện pháp 2: Trò chơi “Chiếc ghế nóng”

• Một học sinh ngồi “ghế nóng”, giáo viên hoặc bạn đọc các từ dễ lẫn lộn.
• Học sinh trên ghế phải đọc lại to, rõ.
• Cả lớp theo dõi và nhận xét.
• Cách chơi này giúp học sinh mạnh dạn, rèn phản xạ nhanh.

Biện pháp 3: Hoạt động nhóm “Thi đọc tiếp sức”

• Chia lớp thành 4 nhóm.
• Mỗi nhóm cử lần lượt từng bạn đọc một câu hoặc đoạn ngắn.
• Nếu bạn nào đọc sai phát âm, nhóm khác được quyền sửa.
• Nhóm nào đọc đúng, nhanh, rõ sẽ thắng.

Biện pháp 4: Trò chơi “Ghép từ đúng”

• Giáo viên chuẩn bị các thẻ âm đầu, vần và dấu thanh.
• Học sinh bốc thẻ và ghép thành từ có nghĩa, đọc to.
• Ví dụ: thẻ l – an – sắc → “lán”.
• Qua đó, học sinh luyện phân biệt âm đầu và dấu thanh.

Biện pháp 5: Hoạt động “Đóng vai – kể chuyện”

• Chọn các mẩu chuyện ngắn, giao cho nhóm học sinh luyện đọc và phân vai.
• Khi kể chuyện, yêu cầu các em chú ý phát âm chuẩn từng từ.
• Sau đó, nhóm khác nhận xét, góp ý.

Biện pháp 6: Trò chơi “Truyền điện”

• Giáo viên đọc một từ, học sinh đọc tiếp các từ có âm/vần/dấu giống.
• Ví dụ: từ “lá” → học sinh đọc tiếp “làm – làng – lạ – lắm”.
• Trò chơi này giúp học sinh luyện nhanh, phản xạ tốt và nhớ lâu.

Biện pháp 7: Tổ chức “Hội thi phát âm chuẩn”

• Mỗi tháng tổ chức một buổi thi đọc đúng, đọc hay.
• Học sinh được phân nhóm, thi đối kháng.
• Ban giám khảo gồm giáo viên và học sinh.
• Các em hào hứng, vừa luyện tập vừa cạnh tranh lành mạnh.

5. Hiệu quả thực hiện
Sau một học kì áp dụng các biện pháp trên, kết quả lớp 1B cải thiện rõ:

• Đọc đúng, rõ ràng: 15 em (54%).
• Đọc khá, sai ít: 9 em (32%).
• Đọc trung bình: 3 em (11%).
• Đọc yếu: 1 em (3%).

So với đầu năm, tỉ lệ học sinh phát âm chuẩn tăng từ 18% lên 54%. Đặc biệt, các em tham gia trò chơi hào hứng, tự tin hơn khi phát biểu, nhiều em vốn rụt rè nay đã mạnh dạn đọc to trước lớp.

III. PHẦN KẾT LUẬN
1. Thành công

• Học sinh phát âm chuẩn hơn, phân biệt được các âm dễ lẫn lộn.
• Các em hứng thú, chủ động tham gia học tập.
• Bầu không khí lớp học sôi nổi, thân thiện.

2. Hạn chế

• Một số trò chơi mất nhiều thời gian, khó triển khai khi sĩ số lớp đông.
• Cần sự hỗ trợ thêm về đồ dùng học tập (thẻ từ, tranh ảnh).

3. Bài học kinh nghiệm

• Giáo viên phải chuẩn bị chu đáo trò chơi, có luật chơi rõ ràng.
• Trò chơi cần vừa sức, ngắn gọn, gắn liền với mục tiêu rèn phát âm.
• Cần kết hợp hài hòa giữa trò chơi và các phương pháp khác để tránh lạm dụng.

4. Đề xuất

• Nhà trường nên tạo điều kiện để giáo viên chia sẻ, nhân rộng các trò chơi ngôn ngữ hay.
• Trang bị thêm đồ dùng trực quan để tổ chức hoạt động nhóm hiệu quả.
• Phụ huynh cùng phối hợp, khuyến khích con chơi trò “đố vui phát âm” tại nhà.

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trong thời đại công nghệ 4.0, việc dạy học ngày càng được hỗ trợ bởi nhiều phương tiện hiện đại. Đối với học sinh lớp 1, phát âm chuẩn tiếng Việt là bước khởi đầu quan trọng để hình thành năng lực ngôn ngữ. Tuy nhiên, không ít học sinh vẫn mắc lỗi phát âm phổ biến như: nhầm l/n, s/x, ch/tr, d/gi/r, bỏ âm cuối, phát âm sai dấu hỏi – ngã, sắc – nặng.
Thực tế cho thấy, nếu chỉ sử dụng phương pháp truyền thống (giáo viên đọc mẫu – học sinh lặp lại), học sinh dễ chán, khó phát hiện và sửa lỗi triệt để. Trong khi đó, ứng dụng công nghệ và phương tiện trực quan như: video, phần mềm học Tiếng Việt, hình ảnh minh họa, thiết bị ghi âm… có thể giúp học sinh nghe, nhìn, bắt chước và điều chỉnh phát âm một cách hiệu quả, tự nhiên.
Xuất phát từ thực tiễn đó, tôi chọn đề tài:
“Một số biện pháp rèn phát âm chuẩn cho học sinh lớp 1 thông qua ứng dụng công nghệ và phương tiện trực quan”.
2. Mục đích nghiên cứu

• Ứng dụng công nghệ thông tin và các phương tiện trực quan để giúp học sinh lớp 1 rèn phát âm chuẩn.
• Khơi gợi hứng thú học tập, tạo điều kiện để học sinh tự học, tự sửa sai.
• Góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Tiếng Việt.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

• Khảo sát thực trạng phát âm của học sinh lớp 1.
• Nghiên cứu, lựa chọn các phần mềm, video, hình ảnh, công cụ trực quan phù hợp.
• Thiết kế bài dạy có ứng dụng công nghệ để rèn phát âm.
• Thực nghiệm và đánh giá kết quả.

4. Đối tượng nghiên cứu

• Học sinh lớp 1C trường Tiểu học ………… năm học ………

5. Phạm vi nghiên cứu

• Các tiết Học vần, Tập đọc, Chính tả và một số tiết ngoại khóa.

6. Phương pháp nghiên cứu

• Phương pháp quan sát, khảo sát.
• Phương pháp ứng dụng CNTT và phương tiện trực quan.
• Phương pháp phân tích – tổng hợp – thực nghiệm.

II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận
Theo lí thuyết ngôn ngữ học, phát âm chuẩn là kết quả của sự kết hợp giữa nghe – nhìn – cảm nhận – bắt chước. Học sinh lớp 1 có đặc điểm tâm lí thích hình ảnh sinh động, âm thanh trực quan và dễ tiếp thu qua mô phỏng.
Ứng dụng công nghệ trong dạy học phát âm đem lại nhiều lợi ích:

• Học sinh được nghe giọng chuẩn nhiều lần.
• Có hình ảnh, video minh họa vị trí phát âm.
• Có thể ghi âm và so sánh giọng đọc của mình với mẫu.
• Tạo môi trường học tập hấp dẫn, kích thích hứng thú.

2. Cơ sở thực tiễn
Qua thực tế giảng dạy:

• Nhiều học sinh lớp 1 chưa phát âm chuẩn.
• Giáo viên còn hạn chế trong việc khai thác công nghệ.
• Nhà trường đã trang bị máy chiếu, loa, tivi thông minh, điện thoại, máy tính bảng nhưng chưa được tận dụng triệt để.

Điều đó cho thấy việc áp dụng công nghệ và phương tiện trực quan vào rèn phát âm là cần thiết và khả thi.
3. Thực trạng khảo sát đầu năm
Lớp 1C – 30 học sinh:

• Đọc đúng, rõ ràng: 6 em (20%).
• Đọc khá, sai ít: 7 em (23%).
• Đọc trung bình, sai nhiều: 12 em (40%).
• Đọc yếu, ngọng: 5 em (17%).

=> Tỉ lệ học sinh phát âm sai khá cao, đặc biệt ở các âm s/x, l/n, ch/tr.
4. Các biện pháp thực hiện
Biện pháp 1: Sử dụng video, hình ảnh minh họa cấu âm

• Tìm hoặc tự quay video hướng dẫn cách đặt lưỡi, môi khi đọc âm khó.
• Cho học sinh xem trên màn hình lớn, sau đó bắt chước.
• Ví dụ: khi luyện /s/ và /x/, video mô tả rõ vị trí lưỡi, hơi thoát ra.
• Học sinh so sánh và thực hành ngay tại lớp.

Biện pháp 2: Ứng dụng phần mềm học Tiếng Việt

• Sử dụng các ứng dụng như: Monkey Stories, Tiếng Việt 1, học trực tuyến VnEdu…
• Học sinh luyện phát âm theo giọng chuẩn trong phần mềm.
• Phần mềm có chức năng chấm điểm, tạo động lực cho học sinh.

Biện pháp 3: Dùng máy ghi âm và loa để học sinh nghe lại

• Giáo viên ghi âm giọng đọc chuẩn.
• Học sinh luyện đọc và ghi âm lại giọng của mình.
• So sánh, nhận ra chỗ sai, sửa dần.
• Đây là cách giúp học sinh tự phát hiện lỗi.

Biện pháp 4: Trình chiếu tranh ảnh, thẻ chữ trực quan

• Thay vì chỉ viết bảng, giáo viên trình chiếu hình ảnh – từ khóa trên máy chiếu.
• Học sinh quan sát, phát âm theo.
• Ví dụ: tranh “lá” – “ná”, “sông” – “xông” để phân biệt l/n, s/x.

Biện pháp 5: Tổ chức trò chơi trực tuyến

• Sử dụng PowerPoint, Quizizz, Kahoot… để thiết kế trò chơi “Chọn từ đúng”, “Nghe – chọn đáp án”.
• Học sinh tham gia bằng điện thoại/máy tính bảng, vừa chơi vừa học.
• Ví dụ: nghe phát âm “lá”, chọn đúng hình minh họa trong 3 hình: lá cây – ná cao su – cá.

Biện pháp 6: Sử dụng bảng tương tác thông minh

• Với lớp có bảng thông minh, giáo viên cho học sinh chạm chọn từ, kéo thả âm – vần để tạo từ đúng.
• Học sinh phát âm to từ vừa ghép được.
• Qua đó, kết hợp vừa học vừa trải nghiệm công nghệ.

Biện pháp 7: Phối hợp công nghệ với phụ huynh

• Hướng dẫn phụ huynh tải phần mềm luyện đọc.
• Khuyến khích phụ huynh ghi âm giọng con mỗi tuần để gửi cho giáo viên.
• Tạo nhóm Zalo lớp để chia sẻ video phát âm chuẩn, phụ huynh mở cho con nghe hàng ngày.

5. Hiệu quả thực hiện
Sau một học kì áp dụng, kết quả lớp 1C cải thiện rõ:

• Đọc đúng, rõ ràng: 18 em (60%).
• Đọc khá, sai ít: 8 em (27%).
• Đọc trung bình: 3 em (10%).
• Đọc yếu: 1 em (3%).

So với đầu năm, tỉ lệ phát âm chuẩn tăng từ 20% lên 60%. Học sinh hứng thú, chủ động hơn, nhiều em thích thú khi được dùng máy tính, điện thoại để học. Đặc biệt, số em viết sai chính tả giảm đáng kể.

III. PHẦN KẾT LUẬN
1. Thành công

• Học sinh phát âm chuẩn hơn, tự tin hơn khi đọc, nói.
• Học sinh hứng thú, tích cực tham gia học tập.
• Giáo viên khai thác hiệu quả thiết bị công nghệ.
• Phụ huynh có kênh hỗ trợ rèn phát âm cho con tại nhà.

2. Hạn chế

• Một số học sinh ở vùng khó khăn không có thiết bị học tại nhà.
• Giáo viên cần nhiều thời gian để chuẩn bị video, bài giảng điện tử.

3. Bài học kinh nghiệm

• Cần lựa chọn công cụ công nghệ phù hợp, tránh phức tạp.
• Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để đảm bảo học sinh được luyện tập thường xuyên.
• Không lạm dụng công nghệ, cần kết hợp với các phương pháp truyền thống.

4. Đề xuất

• Nhà trường hỗ trợ thêm thiết bị dạy học (loa, máy chiếu, bảng tương tác).
• Ngành giáo dục tổ chức tập huấn cho giáo viên về ứng dụng CNTT trong dạy Tiếng Việt.
• Phụ huynh cần đồng hành cùng con trong việc luyện phát âm ở nhà.

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Tiếng Việt giữ vai trò nền tảng trong toàn bộ quá trình học tập của học sinh tiểu học. Trong đó, phát âm chuẩn giúp học sinh đọc thông, viết đúng, diễn đạt rõ ràng và tự tin trong giao tiếp. Tuy nhiên, nhiều học sinh lớp 1 còn mắc lỗi phát âm phổ biến (l/n, s/x, ch/tr, d/gi/r, hỏi – ngã, sắc – nặng).
Việc rèn phát âm trong giờ học trên lớp là cần thiết, nhưng thời gian có hạn, học sinh chưa có nhiều cơ hội luyện tập. Do đó, tôi nhận thấy việc tổ chức các hoạt động ngoại khóa kết hợp với sự đồng hành của phụ huynh sẽ tạo môi trường rộng mở, giúp học sinh rèn phát âm một cách tự nhiên, thường xuyên và hiệu quả hơn.
Từ đó, tôi chọn đề tài:
“Một số biện pháp rèn phát âm chuẩn cho học sinh lớp 1 thông qua hoạt động ngoại khóa và phối hợp với phụ huynh”.
2. Mục đích nghiên cứu

• Giúp học sinh lớp 1 sửa lỗi phát âm thông qua các hoạt động ngoại khóa vui nhộn.
• Phát huy vai trò của phụ huynh trong việc hỗ trợ con rèn phát âm tại nhà.
• Tạo môi trường học tập gắn kết giữa nhà trường – gia đình – xã hội.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

• Khảo sát thực trạng phát âm của học sinh lớp 1.
• Thiết kế, tổ chức một số hoạt động ngoại khóa phù hợp.
• Phối hợp với phụ huynh để luyện tập phát âm cho học sinh.
• Đánh giá hiệu quả của mô hình phối hợp.

4. Đối tượng nghiên cứu

• Học sinh lớp 1D trường Tiểu học ………… năm học ………

5. Phạm vi nghiên cứu

• Các tiết học ngoại khóa, sinh hoạt tập thể.
• Hoạt động phối hợp giữa giáo viên – phụ huynh – học sinh.

6. Phương pháp nghiên cứu

• Quan sát, khảo sát thực tế.
• Tổ chức hoạt động ngoại khóa.
• Phối hợp gia đình – nhà trường.
• Thực nghiệm sư phạm.

II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận
Theo lí thuyết giáo dục toàn diện, việc học không chỉ diễn ra trong lớp học mà còn được củng cố qua các hoạt động ngoài giờ và sự phối hợp của gia đình. Học sinh lớp 1 rất thích tham gia trò chơi, văn nghệ, kể chuyện… Những hoạt động này nếu được lồng ghép rèn phát âm sẽ vừa tạo hứng thú vừa đạt mục tiêu giáo dục.
Đồng thời, gia đình là môi trường giao tiếp đầu tiên và thường xuyên nhất của trẻ. Phụ huynh có vai trò quan trọng trong việc nhắc nhở, sửa sai, làm gương về phát âm chuẩn. Sự kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình sẽ mang lại hiệu quả cao trong việc hình thành thói quen phát âm đúng cho học sinh.
2. Cơ sở thực tiễn
Qua quan sát, tôi nhận thấy:

• Học sinh lớp 1 thích các hoạt động tập thể, sôi nổi.
• Nhiều em phát âm sai nhưng ít có điều kiện luyện tập thêm ngoài giờ học.
• Phụ huynh chưa biết cách hỗ trợ con rèn phát âm.
• Một số gia đình sử dụng tiếng địa phương, khiến trẻ dễ bị lẫn lộn.

Vì vậy, tổ chức hoạt động ngoại khóa và hướng dẫn phụ huynh kèm con là biện pháp khả thi và cần thiết.
3. Thực trạng khảo sát đầu năm
Lớp 1D – 32 học sinh:

• Đọc đúng, rõ ràng: 7 em (22%).
• Đọc khá, sai ít: 9 em (28%).
• Đọc trung bình, sai nhiều: 12 em (38%).
• Đọc yếu, ngọng: 4 em (12%).

=> Khoảng 78% học sinh phát âm chưa chuẩn.
4. Các biện pháp thực hiện
Biện pháp 1: Tổ chức “Ngày hội kể chuyện”

• Mỗi tháng tổ chức một buổi kể chuyện theo chủ đề.
• Học sinh chuẩn bị truyện ngắn, kể lại trước lớp.
• Giáo viên và bạn bè góp ý phát âm.
• Qua đó, học sinh luyện phát âm trong bối cảnh giao tiếp tự nhiên.

Biện pháp 2: Câu lạc bộ “Em yêu Tiếng Việt”

• Thành lập CLB dành cho học sinh lớp 1 và 2.
• Sinh hoạt 2 tuần/lần với các nội dung: đọc thơ, diễn kịch, thi phát âm chuẩn.
• Khuyến khích học sinh có tiến bộ giới thiệu trước toàn trường.

Biện pháp 3: Hội thi “Giọng đọc vàng”

• Tổ chức theo khối lớp 1.
• Nội dung: đọc đúng, đọc diễn cảm, phân biệt các âm dễ lẫn.
• Học sinh được giao lưu, thi đua và học hỏi lẫn nhau.

Biện pháp 4: Trò chơi dân gian kết hợp rèn phát âm

• Trò chơi “Chi chi chành chành”, “Tập tầm vông”… lồng ghép yêu cầu phát âm đúng từ khóa.
• Ví dụ: khi chuyền bóng, học sinh phải đọc đúng cặp từ lá – ná hoặc sông – xông.

Biện pháp 5: Phối hợp với phụ huynh qua sổ liên lạc điện tử

• Giáo viên thông báo các lỗi phát âm phổ biến của từng em.
• Hướng dẫn phụ huynh cách sửa sai, ví dụ: đọc mẫu – yêu cầu con nhắc lại – ghi âm kiểm tra.
• Định kì phụ huynh phản hồi kết quả luyện tập tại nhà.

Biện pháp 6: Giao nhiệm vụ đọc hằng ngày tại gia đình

• Mỗi ngày học sinh đọc to 10–15 phút trước bố mẹ.
• Phụ huynh ký nhận vào “sổ luyện đọc gia đình”.
• Giáo viên kiểm tra định kì, tuyên dương những em có tiến bộ.

Biện pháp 7: Tổ chức “Góc phát âm chuẩn” tại lớp

• Bảng treo các cặp âm dễ lẫn lộn, kèm hình ảnh minh họa.
• Học sinh có thể luyện đọc vào giờ ra chơi.
• Phụ huynh tham gia giờ sinh hoạt lớp cũng được mời luyện cùng con.

5. Hiệu quả thực hiện
Sau một học kì áp dụng, kết quả lớp 1D:

• Đọc đúng, rõ ràng: 18 em (56%).
• Đọc khá, sai ít: 9 em (28%).
• Đọc trung bình: 4 em (13%).
• Đọc yếu: 1 em (3%).

So với đầu năm, tỉ lệ phát âm chuẩn tăng từ 22% lên 56%. Đặc biệt, học sinh hào hứng tham gia hoạt động ngoại khóa, phụ huynh quan tâm và phối hợp tích cực hơn. Nhiều em vốn rụt rè nay đã tự tin đứng trước lớp kể chuyện, đọc thơ.

III. PHẦN KẾT LUẬN
1. Thành công

• Học sinh rèn phát âm chuẩn trong môi trường tự nhiên, vui tươi.
• Các em mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp.
• Phụ huynh nhận thức được vai trò và tích cực đồng hành cùng con.
• Sự gắn kết giữa nhà trường – gia đình – xã hội được tăng cường.

2. Hạn chế

• Một số phụ huynh bận rộn, chưa thường xuyên kèm con.
• Tổ chức ngoại khóa cần thời gian và kinh phí hỗ trợ.

3. Bài học kinh nghiệm

• Hoạt động ngoại khóa phải thiết thực, phù hợp lứa tuổi.
• Cần sự phối hợp chặt chẽ, thường xuyên với phụ huynh.
• Động viên, khích lệ kịp thời để học sinh thêm hứng thú.

4. Đề xuất

• Nhà trường tạo điều kiện về cơ sở vật chất, kinh phí để tổ chức hoạt động ngoại khóa.
• Tổ chức chuyên đề tập huấn cho phụ huynh về cách rèn phát âm cho con tại nhà.
• Ngành giáo dục khuyến khích nhân rộng mô hình phối hợp gia đình – nhà trường trong dạy học Tiếng Việt.

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Phát âm chuẩn là bước khởi đầu quan trọng giúp học sinh lớp 1 học tốt Tiếng Việt. Tuy nhiên, nhiều em còn mắc lỗi phát âm do ảnh hưởng phương ngữ, thói quen giao tiếp hoặc thiếu sự rèn luyện.
Qua thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy: các em rất thích hát, đọc thơ, kể chuyện. Đây chính là cơ hội để lồng ghép việc rèn phát âm một cách nhẹ nhàng, tự nhiên và hiệu quả. Nếu giáo viên biết khai thác hợp lí, học sinh vừa hứng thú, vừa rèn được phát âm chuẩn.
Vì vậy, tôi chọn đề tài:
“Một số biện pháp giúp học sinh lớp 1 rèn kĩ năng phát âm chuẩn các từ ngữ và dấu thanh khó khi học Tiếng Việt thông qua hoạt động văn nghệ, đọc thơ và kể chuyện.”
2. Mục đích nghiên cứu

• Tìm ra biện pháp rèn phát âm cho học sinh lớp 1 bằng hình thức văn nghệ, đọc thơ, kể chuyện.
• Giúp học sinh hứng thú, tự tin khi sử dụng Tiếng Việt.
• Nâng cao chất lượng dạy – học phân môn Tập đọc và Chính tả.

3. Nhiệm vụ nghiên cứu

• Khảo sát thực trạng phát âm của học sinh lớp 1.
• Vận dụng các hoạt động nghệ thuật để sửa lỗi phát âm.
• Đánh giá hiệu quả sau khi áp dụng.

4. Đối tượng nghiên cứu

• Học sinh lớp 1B trường Tiểu học ………… năm học ………

5. Phạm vi nghiên cứu

• Các tiết học Tiếng Việt, hoạt động ngoại khóa, sinh hoạt tập thể.

6. Phương pháp nghiên cứu

• Quan sát, ghi chép thực tế.
• Phương pháp trực quan, luyện theo mẫu.
• Phương pháp trò chơi, văn nghệ.
• Thực nghiệm sư phạm.

II. PHẦN NỘI DUNG
1. Cơ sở lí luận
Theo quan điểm dạy học lấy học sinh làm trung tâm, việc rèn kĩ năng phải gắn với hứng thú và nhu cầu của trẻ. Học sinh lớp 1 ham vui, thích nghe kể chuyện, đọc thơ, hát múa. Khi được lồng ghép rèn phát âm trong các hoạt động này, các em sẽ tiếp thu tự nhiên, không bị áp lực.
Nhiều nghiên cứu ngôn ngữ học cũng chỉ ra rằng: ngôn ngữ thơ ca, nhạc điệu, truyện kể giúp trẻ phân biệt âm, vần, thanh điệu dễ dàng hơn nhờ tính nhịp điệu và hình ảnh. Đây là cơ sở để giáo viên vận dụng.
2. Cơ sở thực tiễn

• Học sinh lớp 1 thường xuyên đọc ngọng l/n, s/x, ch/tr, d/gi/r, sai thanh hỏi/ngã, sắc/nặng.
• Một số em thiếu tự tin khi nói trước đám đông.
• Phụ huynh ít có thời gian hỗ trợ con rèn luyện.
• Nhà trường thường xuyên tổ chức sinh hoạt tập thể, tạo điều kiện để áp dụng biện pháp này.

3. Thực trạng khảo sát đầu năm
Lớp 1B – 35 học sinh:

• Đọc rõ, phát âm chuẩn: 6 em (17%).
• Đọc khá, sai ít: 10 em (29%).
• Đọc trung bình, sai nhiều: 13 em (37%).
• Đọc yếu, ngọng: 6 em (17%).

=> Hơn 80% học sinh cần rèn phát âm.
4. Các biện pháp thực hiện
Biện pháp 1: Rèn phát âm qua đọc thơ có vần điệu

• Chọn những bài thơ ngắn, có nhiều âm dễ lẫn như “lúa – núa”, “sông – xông”.
• Học sinh đọc theo nhịp, kết hợp gõ tay hoặc vỗ nhịp.
• Giáo viên sửa phát âm ngay khi học sinh đọc sai.
• Ví dụ: Bài thơ “Hoa sen” luyện phân biệt s/x.

Biện pháp 2: Tập hát luyện dấu thanh

• Nhiều bài hát thiếu nhi có giai điệu phù hợp để luyện thanh điệu (sắc – huyền – hỏi – ngã – nặng).
• Ví dụ: khi hát “Bé bé bằng bông”, giáo viên nhấn mạnh thanh huyền để học sinh phân biệt với thanh sắc.
• Vừa hát vừa kết hợp động tác, giúp các em hứng thú và ghi nhớ lâu.

Biện pháp 3: Kể chuyện theo tranh

• Giáo viên đưa tranh minh họa, yêu cầu học sinh kể lại.
• Khi kể, học sinh phải chú ý phát âm chuẩn, rõ ràng.
• Các từ khóa khó (có âm/vần dễ sai) được giáo viên nhấn mạnh trước.
• Sau đó, cả lớp nhận xét, góp ý cho bạn.

Biện pháp 4: Diễn kịch nhỏ trong lớp

• Chia lớp thành các nhóm, giao vai diễn trong các tiểu phẩm.
• Khi nhập vai, học sinh phải phát âm chuẩn để bạn bè và thầy cô hiểu.
• Ví dụ: kịch ngắn “Ba cô gái” có nhiều lời thoại luyện phát âm ch/tr, s/x.

Biện pháp 5: Thi đọc diễn cảm

• Tổ chức cuộc thi nhỏ trong lớp: “Giọng đọc truyền cảm”.
• Tiêu chí: đọc đúng âm, rõ tiếng, thể hiện cảm xúc.
• Khuyến khích học sinh phát huy sở trường, tạo động lực sửa lỗi phát âm.

Biện pháp 6: Kết hợp văn nghệ – phát thanh măng non

• Học sinh luyện đọc thơ, hát, kể chuyện để phát trên loa phát thanh măng non của trường.
• Các em phải rèn phát âm kĩ trước khi ghi âm.
• Điều này giúp các em tự tin và có ý thức phát âm chuẩn hơn.

5. Hiệu quả thực hiện
Sau một học kì áp dụng, kết quả lớp 1B:

• Đọc rõ, phát âm chuẩn: 20 em (57%).
• Đọc khá, sai ít: 10 em (29%).
• Đọc trung bình: 4 em (11%).
• Đọc yếu: 1 em (3%).

So với đầu năm, số học sinh phát âm chuẩn tăng từ 17% lên 57%. Không chỉ phát âm tốt hơn, các em còn mạnh dạn, tự tin tham gia văn nghệ, kể chuyện, đọc thơ trước tập thể.

III. PHẦN KẾT LUẬN
1. Thành công

• Học sinh phát âm chuẩn hơn nhờ đọc thơ, hát, kể chuyện.
• Các em tự tin, mạnh dạn hơn khi giao tiếp.
• Tiết học trở nên sinh động, học sinh hứng thú.

2. Hạn chế

• Một số em nhút nhát, chưa dám tham gia kể chuyện trước lớp.
• Giáo viên cần nhiều thời gian chuẩn bị tư liệu (thơ, bài hát, kịch bản).

3. Bài học kinh nghiệm

• Lựa chọn bài hát, bài thơ, truyện ngắn phù hợp lứa tuổi.
• Động viên, khích lệ học sinh bằng hình thức khen thưởng.
• Kết hợp giữa luyện tập trong giờ học và sinh hoạt ngoại khóa.

4. Đề xuất

• Nhà trường thường xuyên tổ chức hội thi văn nghệ, kể chuyện để học sinh rèn phát âm.
• Tổ chuyên môn chia sẻ tài liệu thơ ca, truyện kể phù hợp cho giáo viên.
• Phụ huynh khuyến khích con đọc thơ, hát tại nhà, cùng tham gia đóng kịch đơn giản.